چگونه به تمرین موسیقی بپردازیم

یک جلسه تمرین در چه صورتی می تواند موثر باشد؟

بایستی به گونه ای باشد که اولاً در آن تمرکز وجود داشته باشد، دوم اینکه هدفمند باشد و نکته سوم اینکه وقت مناسبی داشته باشد. نوازنده باید بتواند تمرکز کند و حواس خود را جمع نوازندگی کند، کنترل بدنش را داشته باشد (طرز نشستن، طرز ساز دست گرفتن، فرم انگشت گذاری). برای ایجاد تمرکز بایستی مدیتیشن کند و به وسیله خود هیپنوتیزم ذهن خود را در هنگام تمرین متمرکز نماید. یک سری اتودهای کوچکی هستند که نوازنده در ابتدا جهت دست گرمی میتواند انجام دهد ولی به استراحت بین تمرینها نیز بایستی توجه شود. یعنی پس از 10 دقیقه اتود زدن 2 دقیقه استراحت داشته باشیم. استراحت در موسیقی به گونه ای است که دست ها به صورت آویزان قرار می گیرد تا خون کاملا جریان پیدا کند. نوازنده برای موفق شدن باید ورزش کند تا همیشه بدنی آماده داشته باشد و دچار دردهای مزمن ستون فقرات و مفاصل نگردد.

میزان های یک قطعه را چگونه می شود تمرین کرد؟

نظریه های زیادی در دنیا برای این کار داده شده است؛ ولی به اعتقاد من اگر نوازنده بخواهد در میزان دوم مشکلش را حل نماید (به شرطی که تکنیک خاصی نداشته باشد، مثل یک پاساژ که باید جداگانه تمرین شود)، بایستی از میزان اول دوباره تمرین را تکرار کرد وبرای میزان سوم نیز میزان اول، دوم و سوم را تمرین نماییم. چنانچه در میزان دوم اشکالی وجود داشته باشد مجوز رفتن به میزان سوم را به خود ندهیم؛ زیرا در این صورت به شکل یک دید کلی به قطعه نگاه خواهد شد و در کل یک قطعه اجرا می شود ولی در جزئیات آن اشکال وجود دارد.

عوامل گرفتن سرعت در نوازنده چیست و قطعات سرعتی را چگونه باید تمرین کرد؟

قبل از هر چیز این را بگویم که یک نوازنده خوب حتما نوازنده ای نیست که سرعتش زیاد باشد. ۷ عامل نشان دهنده توانایی یک نوازنده می باشد که یکی از آنها سرعت است. از عوامل بالا بردن سرعت در نوازنده در درجه اول ورزش می باشد. بایستی بدن سالمی داشته باشد و هیچ گونه اعتیادی به مواد مخدر و سیگار نداشته باشد. دارای تغذیه و خواب مناسبی باشد. حرکات ورزشی را فقط در حد آمادگی و قوی کردن عضلات انجام دهد و از فشار آوردن بیش از حد بپرهیزد. بعد نوبت به تمرین موسیقی می رسد مانند زدن اتودها و گامها به این صورت که از سرعت کم به زیاد و هر روز تمرین شود. در جلسات تمرین بخشی را به تمرینات سرعتی اختصاص دهیم؛ زیرا سرعت به آرامی اتفاق می افتد و در طول سالها نوازندگی یک نوازنده سرعتی خواهد شد.

آیا اتود و قطعه را می توان با هم تمرین کرد؟

معمولا برنامه مناسب تمرین موسیقی برنامه ای است که چندین اتود و چندین قطعه را با هم در طول روز انجام داد، ولی استراحت ۲ الی ۵ دقیقه بین آنها را رعایت کرد. اگر شما یک قطعه را تمرین کنید تکنیک شما رشد سرطانی پیدا می کند از یک جهت قوی می شود و از جهات دیگر فراموش خواهد شد. تمرین خوب تمرینی است که در بر گیرنده تمامی تکنیک هایی باشد که نوازنده در آن سطح به آن نیاز دارد؛ شامل پاساژ، گام، اتود و .... اگر نوازنده در سطح عالی و ممتاز باشد، به اعتقاد بنده بایستی پس از تمرینات خشک موسیقی همه چیز را فراموش کرده و ذهن را آزاد بگذارد و حداقل یک ساعت بداهه نوازی کند تا اینکه این تمرینات و اتودها باعث انجماد ذهن و رشد نکردن قوه خلاقیت او نشود. آزمون و خطاها به اندازه اتودها در نوازندگی مهم هستند. نوازندگانی که ساز آنها لهجه خاص خودشان را دارد کسانی هستند که اهل آزمون و خطا بوده و با سازشان زیاد پرواز کرده اند و کم کم شخصیت خود را پیدا نموده اند.

ضبط کردن تمرینات از دست استاد؟

اگر در ابتدای فراگیری موسیقی باشد، من توصیه نمی کنم چون به نوعی تاثیر منفی خواهد گذاشت؛ ولی، اگر هنرجو در حدی رسیده باشد که نوازندگی او قابل قبول باشد، باید این اتفاق رخ دهد. برای اینکه شاید مدرس به بعضی از چیزها اشاره نکند ولی به سبب وجود آن در پنجه هایش اجرا کند و دوم اینکه واقعا چیزهایی وجود دارد که نمی شود آن را ثبت کرد؛ مانند فشار سیمها، فشار مضراب و حالت های دیگر که فقط از طریق حس و گوش می شود دریافت کرد

برای حفظ کردن یک قطعه چکار باید کرد؟

بایستی در ابتدا یک دید کلی به قطعه داشته باشیم. یعنی در چه قسمت هایی ریتم، مایه، گوشه عوض خواهد شد و هنگامی که شناخت کلی پیدا کردیم، برخورد جزئی داشته باشیم و اجزای قطعه را آنالیز کنیم. مثلا این جمله فاصله پنجم آن هم تکرار شده که از همه اینها مهم تر تکرار زیاد عملی آن است.

برای ماندگاری قطعاتی که قبلا تمرین شده چکار باید کرد؟

در برنامه ریزی که یک نوازنده دارد، بایستی یک قطعه را هفته اول به طور مداوم اجرا نماید و در هفته بعد که قطعه جدیدی را تمرین می نماید حداقل ۱۰ بار قطعه قدیمی را اجرا نماید تا پس از یک ماه که دیگر تکرار آن یک بار در یک ماه کافی خواهد بود.

راهکار های ابتکاری

آنچه مهم است این که باید برنامه منظم تمرین داشت، ولی محل تمرین را عوض نمود و روی یک صندلی نا مناسب تر به اجرا پرداخت و دائما فضا و موقعیت را عوض نمود تا از نظر روانشناسی شرطی نشود و آمادگی هر گونه تغییری را در هنگام اجرا بر روی صحنه داشته باشیم. به عنوان مثال نوازندگان فلوت از یک ماه مانده به اجرا سعی می کنند در همه حالات نوازندگی کنند (ایستاده، خوابیده، نشسته، در روشنایی، در تاریکی و …) و بدن خود را برای هر گونه تغییری آماده می سازند.

چه وقت یک قطعه را می توان برای اجرا مناسب دانست؟

این تجربه شخصی من است که هر گاه یک نوازنده بتواند از ساز خودش لذت ببرد، بداند که اگر روی صحنه برود موفق خواهدبود و اگر توانستید با ساز اشکهای خود را در بیاورید، مطمئن شوید قادر خواهید بود بر روی صحنه اشک دیگران را هم در بیاورید. نوازنده ای که بخواهد با پاساژ زدن های سریع و تند زدن فقط به اصطلاح روی مخاطب را کم کند و خودش را به نوعی نشان بدهد، قطعاً در موسیقی محکوم به شکست خواهد بود و اثرش جاودانه نخواهد بود و لذتی ایجاد نمی کند. نوازنده ای که در یک کلام صداقت داشته باشد و با این قصد روی صحنه برود که با هر ابزاری که در اختیار دارد حال مخاطب را برای لحظاتی به حال خوش تبدیل کند و به دنبال اهداف مادی نباشد، موفق خواهد بود.